“Beygir deyince aklımıza hemen hemen aracınızın gücü gelir. Gerek düşük güç için tüketiminden tut, yüksek güç için performansa kadar her şeyi ifade eder. Bakalım bu beygirler ne işe yarıyor?”
Tarihi 200 yıl öncesine dayanan beygir gücü ifadesi, yük taşıma deyince akla attan başka bir şey gelmemesinden doğmaktadır. Bu sebeple de beygir gücü kavramı tam olarak anlaşılamamakta ve birçok kişi tarafından karıştırılmaktadır. Örneğin 100 beygirlik bir araba dendiğinde 100 tane atın ürettiği güç anlaşılmaktadır. Beygir gücü ise çok daha farklı bir kavramdır.
James Watt’tan bozulan bir Newcomen buhar makinesinin tamir edilmesi istendi. Buhar makinesinin tamirini gerçekleştiren Watt, performansı düşük olan bu makineyi daha verimli hale getirebileceğini düşündü. Yakın arkadaşı olan kimya profesörü Joseph Black’ten öğrendiği ısı konusundaki bilgilerini bu makinede uyguladı. Makinenin tamamını soğutup ısıtmadan, bunu iki ayrı odada yaparak verim sağlanacağını düşündü. Buhar sıcak odadan silindiri ittirdikten sonra kapakçıklar kapatılıp soğutma işlemine geçilmesiydi. Bu işlem tekrar edilerek silindirin hareketi sağlanmaya devam edecektir. Watt, yaptığı geliştirmeler ile önemli yol kat etti. Yeni güçlendirilmiş makinesi Newcomen buhar makinesinden %75 daha az yakıt kullanmaktaydı.
Watt, buhar makinesi için 1769 yılında yoğunlaştırma odası patenti aldı. 1774 yılında ticari olarak her yerde kullanılabilen buhar makinesi üretmeye başladı. Watt, kısa sürede bu makinenin yüksek talep görmesi Sanayi Devrimi sırasında öne çıkan isim oldu. Buhar makinelerinde iyileştirmelere devam eden Watt, dönen motor ve lokomotif gibi önemli buluşların patentini aldı.
► Elektrik makinelerinde kullanılan bir beygir gücü 746 watt’tır. Pek çok motor için elektriksel güç yerine Hp cinsinden değerler etiketlerde yazmaktadır.
► Bir beygir gücü 2545 BTU’ya eşdeğerdir. BTU, bir kilo suyun 1oF yükselmesi için gereken enerjidir.
► 1 BTU, 1055 Joule’e eşittir.
KİLOWATT – BEYGİR – KİLOWATT ÇEVİRME
1 kilowatt kaç beygir eder? 1,341 hp yapar.
1 beygir kaç kilowatt eder? 0,745 kw yapar.
KİLOWATT – WATT – KİLOWATT ÇEVİRME
1 kilowatt kaç watt eder? 1000 w yapar.
1 watt kaç kilowatt eder? 0,001 kw yapar.
Beygir Gücü, en temel şekilde anlatırsak; 75 kg ağırlığındaki bir yükün 1 saniyede 1 metre hareket ettirilmesi için gerekli olan güç miktarına denir. Dilimize İngilizcedeki “Horse Power” teriminden geçmiştir. Horse, at – beygir; Power ise güç demektir. Beygir gücünü temsil eden “HP” harfleri, Horse Power‘ın ilk harfleridir.
Aslında, gerçek bir beygirin ya da atın, 1 saniyede 1 metre ileriye taşıdığı yük miktarı, ortalamada yaklaşık 50 kg’dır. Ancak motorların gücü simge edilirken, nedense mühendisler bu ağırlığı 75 kg olarak tanımlamışlardır. Beygir gücü tanımını ilk kullanan mühendis ise, ünlü mucit James Watt’dır.
Derleme; Eren Tan