Hiç bir araç sahibinin başına gelmesini istemeyeceğiz önemli bir konu. Dizel araç sahiplerinin kâbusu. Durmayan bir dizel motor ve bunun sonucunda oluşabilecek bir sürü maddi zarar. Bu yazımızda bir sürücünün hiçbir zaman yaşamak istemeyeceği, dizel motorlarda ambeleye kalkma probleminden bahsedeceğiz.
Bir dizel motor ambeleye kalktığında kendi kendine kontrolsüzce devir çevirmeye başlar ve kontak kapatılsa bile motor çalışmayı durdurmaz. Araçtan korkutucu gürültüler ve dumanlar yükselmeye başlar. Benzinli otomobillerde böyle bir tehlike söz konusu değildir.
Bu olayı anlayabilmek için benzinli ve dizel motorların temel farklılıklarından bahsedelim. Dizel ve benzinli motorlar teoride benzer olarak çalışır. Benzinli motorlarda sıkıştırılan hava-yakıt karışımı bujiler yardımıyla ateşlenir. Dizel motorlarda ise önce hava yanma odasının içerisinde sıkıştırılır, sonra sıkıştırılan hava yakıtla beslenir. Hava sıkıştırıldığı zaman yüksek sıcaklıklara ulaşacağından verilen yakıt patlamayı sağlar. Benzinli motorlarda buji kıvılcım üretmezse herhangi bir yanma gerçekleşmez. Dizel motorlarda fazla yakıt geldiğinde veya yağ yakılmaya başlandığında motora gelen hava, kelebek tertibatı olmadığından kesilemez ve patlama işlemi için bujiye ihtiyaç olmadığından motor kendi kendini çevirmeye başlar. Ambeleye kalkma olayı da motor kendi kendini çevirmeye başladığında gerçekleşmiş olur.
Ambeleye Kalkma Sebepleri Neler?
Bu olay motora fazladan yakıtla beslenmesi ya da motor yağının yakıt gibi kullanılmasından kaynaklıdır.
Araca gerekenden fazla motor yağı koyulması, yağ basıncının artıp yanma odasına yağ gitme olasılığını arttırır. Enjektörlerde ki bir hata, motor bloğundaki sorunlar veya yakıt pompasının fazla yakıt göndermesi bu olaya sebep olabilir.
Araçlardaki turbolarda motor yağını kullandığı için ömrünü tamamlayıp yağ kaçırmaya başlayan bir turbo doğrudan emme manifolduna yağ kaçırır ve yağın yakıt gibi kullanılmasına sebep olur. Mazot ve motor yağı kimyasal olarak birbirine benzerler. Yanma odasına sızan yağ, mazottan biraz daha yüksek sıcaklıklarda patlayıp yakıt gibi kullanılabilir. Yani bir şekilde emme manifoldundan yağ veya yağ buharı girerse, motor emme zamanındayken yanma odasına yağ emilir ve sıkıştırıldığında yağ mazot gibi tüketilmeye başlar. Yeteri kadar yağ sağlanıyorsa motor kendi kendine devir çevirip kendini beslemeye başlar çünkü yağ yakıldıkça daha fazla yağ buharı üretilir ve daha fazla yağ buharı motorun daha fazla beslenmesine sebep olur. Bu olay gerçekleşirken yağ yakıt olarak kullanılır ve tüketilecek yağ bitene kadar bu durum devam eder.
Ambeleye Kalkan Motor Nasıl Durdurulur?
Kontağı kapatmak işe yaramaz çünkü motor kendi kendine döngüye girmiştir. Eğer aracınız manüel vites ise aracı en yüksek vitese alıp frene basarken ayağınızı debriyajdan kaldırırsanız motor çalışmayı durdurur ancak bu işlem esnasında kavramanız zarar görebilir.
Kontrolsüzce çalışan bir motoru ya yakıtı keserek ya da havayı keserek durdurabilirsiniz ancak yakıtı kesmek, motorda yağ yandığı için veya yakıt komple araçta dolaştığı için mümkün değildir. En etkili yöntem havayı kesmektir. Motor gerekli havayı bulamazsa yanma işlemi gerçekleşemez ve çalışması durdurulmuş olur. Motora giren havayı kesmek için CO2 içeren yangın tüpünü motorun hava girişine sıkabilirsiniz ya da hava girişini bir şeylerle tıkamayı deneyebilirsiniz. Hava girişini bir şeylerle tıkamak olay gerçekleştiği sırada sizi oldukça zorlayacaktır ancak en etkili çözüm bir şekilde motorun havayla beslenmesini engellemektir.
Ambeleye Kalkma Nasıl önlenebilir?
Bir motorun ambeleye kalkmasının başlıca sebebi olarak bakımsızlık gösterilebilir. Aracın bakımlarını doğru ve zamanında yapmak, fazla motor yağı koymamak, yakıt sistemiyle alakalı contaları takip etmek ve yakıt pompasının düzenli olarak servis görmesini sağlamak sizi bu durumdan koruyacaktır. Turbo bakımlarını düzenli takip etmek ve kontrolleri aksatmamakta aracınızı koruyacaktır.
Kaynak.yüksekdevir.com